Thảo quyết minh với tên la tinh là Cassia tora L., thuộc họ Vang (Caesalpiniaceae). Thảo quyết minh mọc hoang nhiều nơi ở Việt Nam và đến nay được trồng làm dược liệu với nhiều công dụng quý đối với sức khoẻ. Thảo quyết minh chứa các hoạt chất chính như anthraquinon, flavonoid, các vitamin và khoáng chất, dầu béo đem đến khả năng chống oxy hoá, kháng khuẩn chống viêm, cung cấp dưỡng chất cho cơ thể.
Mục lục
1. Bộ phận dùng làm thuốc của thảo quyết minh
Tên gọi khác của thảo quyết minh bạn cũng có thể bắt gặp như: muồng muồng, đậu ma, quyết minh tử.
Bộ phận dùng làm thuốc của cây thảo quyết minh là hạt già đã phơi hay sấy khô của cây Thảo quyết minh. Hạt thảo quyết minh có kích thước nhỏ bé, màu đen bóng, còn gọi với cái tên mỹ miều quyết minh tử.
Hạt thảo quyết minh chứa hàm lượng cao các hoạt chất có hoạt tính làm thuốc như: anthraquinon, flavonoid, vitamin và khoáng chất. Bên cạnh đó, hạt thảo quyết minh rất dễ thu hái, phơi khô và bảo quản.
Thu hái và chế biến thảo quyết minh làm thuốc:
- Khi vỏ quả thảo quyết minh chuyển sang màu đen, chín già sẽ được thu hái.
- Phơi khô/ sấy khô.
- Tách lấy hạt thảo quyết minh hay quyết minh tử
- Làm sạch hạt, phơi khô một lần nữa.
Tuy ít được sử dụng nhưng hoa thảo quyết minh cũng có thể được sử dụng làm trà. Thân và lá thảo quyết minh nhiều vùng miền dùng để nấu canh, xào ăn kèm cơm với tác dụng tiêu độc, ích gan.
2. Các hoạt chất đem lại hoạt tính của thảo quyết minh
Những công dụng chính được công nhận của thảo quyết minh bao gồm:
- Chữa đau mắt đỏ, viêm kết mạc, các bệnh về mắt: Anthraquinon có tác dụng kháng viêm, giảm sưng đỏ, tốt cho các bệnh viêm nhiễm ở mắt như viêm kết mạc. Thảo quyết minh chính là vị thuốc quý cho đôi mắt sáng – khoẻ mạnh.
- Chữa quáng gà
- Cải thiện thị lực, giúp mắt sáng, giảm mỏi mắt, khô mắt: Flavonoid chống oxy hoá mạnh mẽ, giúp bảo vệ tế bào mắt khỏi tác hại của gốc tự do, giảm tình trạng khô mắt, mỏi mắt. Ngoài ra thảo quyết minh còn chứa nhiều vitamin giúp bổ mắt, mắt sáng, cải thiện thị lực.
- Chữa cao huyết áp
- Chữa giảm đau đầu, mất ngủ: nhồi hạt thảo quyết minh vào gối để giảm đau đầu, mất ngủ, thư giãn tinh thần.
- Giúp thanh nhiệt, giải độc: nhờ hoạt chất anthraquinon.
- Hỗ trợ tiêu hoá, nhuận tràng nhẹ, chữa táo bón nhờ hoạt chất: anthraquinon.
- Chống oxy hoá, bảo vệ tế bào: nhờ các hoạt chất Flavonoid tự nhiên.
- Làm đẹp da, giảm mụn, da sáng mịn: thảo quyết minh có thể được sử dụng làm mặt nạ.
- Hỗ trợ điều hoà mỡ máu.
3. Thảo quyết minh hỗ trợ điều hoà mỡ máu như thế nào?
Không chỉ nổi tiếng nhờ công dụng bổ mắt, giúp mắt sáng khoẻ, thảo quyết minh còn là một trong những vị thuốc có vai trò điều hoà mỡ máu rất tốt được đưa vào nhiều bài thuốc dân gian như: “Bài thuốc Giáng chỉ linh phương”, “Bài thuốc trạch tả thang”, “Trung y hạ mỡ máu”, “Bài thuốc Nhị Trần thang gia”, “Bài thuốc Giáng chỉ ẩm”…
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra khả năng cải thiện tình trạng mỡ máu cao của thảo quyết minh thông qua các cơ chế sau:
- Giảm cả 2 thành phần: Cholesterol xấu (LDL – C) và Triglycerid trong máu.
- Giúp tăng cường nhu động ruột, giúp thúc đẩy đào thải lipid. Lưu ý: Thảo quyết minh không nên dùng với người đang bị tiêu chảy.
- Điều hoà tốc độ dòng chảy của máu, điều hoà huyết áp, giảm nguy cơ hình thành mảng xơ vữa trong lòng mạch.
4. Một số phương pháp dân gian sử dụng thảo quyết minh
- Pha trà: Cho 6 -12 g thảo quyết minh vào ấm, tráng qua 1 lớp nước sôi, hãm như chè trong 10-15 phút. Trà thảo quyết minh giúp nhuận tràng, thư thái, giảm táo bón và thanh lọc gan.
- Thảo quyết minh sao vàng chữa các chứng cao huyết áp
- Sao đen thảo quyết minh chữa đau mắt đỏ, chữa mất ngủ.
- Thảo quyết minh, sơn tra, hà thủ ô: uống bổ máu, hạ mỡ máu, cải thiện huyết áp
- Thảo quyết minh, đan sâm, câu kỳ tử: bổ huyết, giảm mỡ máu, hoạt huyết, cải thiện chức năng gan.
- Làm gối thảo dược từ thảo quyết minh giúp ngủ ngon, giảm căng thẳng mệt mỏi.
- Dùng thảo quyết minh sắc uống hoặc đắp lên mắt để chữa đau mắt đỏ, viêm kết mạc
- Ngâm mắt với nước thảo quyết minh âm ấm để giảm mỏi mắt.
Dược Sĩ Việt – DSV
Sẵn sàng lắng nghe – Sẵn sàng tư vấn các vấn đề sức khỏe của bạn.
Đến từ đội ngũ Dược Sĩ giàu chuyên môn trường Đại học Dược Hà Nội.
Hotline: 024.6680.8686/ 094.8816.027