Những thay đổi trong quá trình lão hóa da

1. Da bị lão hóa ở cả bên trong & bên ngoài. 

• Lão hóa bên trong tế bào da 
• Thay đổi thành phần nền ngoại bào (collagen, elastin, proteoglycans, chất cần cho khả năng liên kết, đàn hồi và hydrat hóa) 

1.1. Lão hóa do yếu tố bên trong phụ thuộc các yếu tố: 

• Theo thời gian
• Di truyền, chuyển hóa nội tại 
• Lão hóa tế bào: Giảm tăng sinh tế bào bao gồm: 

1. Tế bào đáy (lão hóa nhiều nhất): giảm tăng sinh tế bào biểu bì  – Mỏng hơn diện tích trao đổi chất giảm – Càng bị suy yếu. 
2. Giảm tế bào Mast 
3. Giảm nguyên bào sợi 
4. Giảm các thành phần chất nền ngoại bào: 
5. Chất nền ngoại bào dạng sợi: Collagen, Elastin, Fibrin, sợi đàn hồi – Giảm khả năng liên kết giữa các tế bào và cấu trúc da. 
6. Các thành phần oligosaccharides, giảm khả năng giữ nước (hạt cơm). 
7. Suy giảm chức năng của vi mạch: Giảm khả năng tạo mạch, thay đổi tính thấm, giảm cung cấp dinh dưỡng nuôi các tế bào da.  

Phân tích chi tiết: 

Lão hóa da bên trong là một quá trình thay đổi sinh lý theo thời gian. Sự lão hóa của các vùng da không bị tổn thương và tác động bởi ánh sáng, ví dụ như mặt trong của cánh tay, chủ yếu là do các yếu tố di truyền hoặc chuyển hóa nội tại. Trong khi các vùng da tiếp xúc với ánh sáng mặt trời lại bị ảnh hưởng thêm bởi các yếu tố bên ngoài, đặc biệt là bức xạ tia cực tím mặt trời .

Đối với làn da lão hóa do tuổi tác, những thay đổi mô học đáng chú ý nhất xảy ra trong lớp tế bào đáy. Nghiên cứu phát hiện ra rằng khi một người già đi, sự tăng sinh của các tế bào ở lớp biểu bì giảm đi. Sau đó, lớp biểu bì trở nên mỏng hơn, và diện tích bề mặt tiếp xúc giữa lớp trung bì và lớp biểu bì giảm, dẫn đến bề mặt trao đổi nhỏ hơn để cung cấp dinh dưỡng cho lớp biểu bì và khả năng tăng sinh tế bào đáy tiếp tục bị suy yếu .. Quá trình giảm khả năng tăng sinh của các tế bào bao gồm ( tế bào sừng, nguyên bào sợi và tế bào hắc tố) được gọi là quá trình lão hóa tế bào. 

Ngoài ra, lớp hạ bì của da lão hóa không chỉ cho thấy ít tế bào mast và nguyên bào sợi hơn da không lão hóa mà còn có các sợi collagen và sợi đàn hồi hiếm hơn (Giảm tb mast, nguyên bào sợi, collagen và sợi đàn hồi. Phân loại giảm: thành phần chất nền ngoại bào dạng sợi bao gồm elastin, fibrillin và collagens & oligosaccharide cũng bị thoái hóa, do đó ảnh hưởng đến khả năng giữ nước liên kết của da .

Ngoài ra, chức năng của vi mạch suy giảm khi lão hóa. Điều này là do rối loạn chức năng nội mô bao gồm giảm khả năng tạo mạch, biểu hiện sai lệch của các phân tử kết dính và suy giảm chức năng giãn mạch

1.2. Lão hóa do yếu tố bên ngoài do các yếu tố: 

• 80% quá trình lão hóa trên da mặt do tia cực tím (kem chống nắng) 
• Lớp sừng dày lên (do sự thoái hóa của các tế bào da tăng lên) 
• Quá trình biệt hóa tế bào sừng bị giảm do tác động của tia UV và giảm các tế bào sừng gốc 
• Số lượng Collagen VII ở lớp tế bào sừng giảm – Tạo nếp nhăn, hố sâu (liên kết trung bì và biểu bì giảm) – Giảm tổng hợpTích tụ các mô tổn thương bất thường nằm sâu trong lớp trung bì. Tăng cường thoái hóa các chất nền ngoại bào dạng sợi. (tăng hoạt động các enzyme phân cắt protein dạng sợi) 

Phân tích chi tiết: 

Ngay từ năm 1969, người ta đã đề xuất rằng bên cạnh các yếu tố nội tại, tiếp xúc với ánh nắng mặt trời cũng dẫn đến lão hóa da . Tiếp xúc với bức xạ UV là yếu tố chính của lão hóa da bên ngoài; Nó chiếm khoảng 80% quá trình lão hóa trên khuôn mặt . Trái ngược với lớp biểu bì mỏng hơn ở da có tuổi về bản chất, lớp biểu bì bức xạ tia cực tím lại dày lên. Là lớp ngoài cùng của biểu bì, lớp sừng hầu như bị ảnh hưởng và dày lên do sự suy thoái của các tế bào da. Quá trình biệt hóa của tế bào sừng biểu bì bị suy giảm do chiếu tia UV. Trong tế bào đáy, sự biểu hiện của protein bề mặt tế bào β1-integration, tương tác với protein nền ngoại bào và được coi là một trong những dấu hiệu tế bào gốc biểu bì bị giảm đáng kể, cho thấy rằng sự tăng sinh ở các tế bào sừng cũng bị suy giảm.

Sự biểu hiện của collagen loại VII trong tế bào sừng giảm ở những vùng da bị tia UV chiếu vào. Collagen loại VII là các sợi neo ở điểm tiếp giáp giữa da và biểu bì. Việc giảm sản xuất góp phần tạo ra nếp nhăn do sự kết nối giữa trung bì bì và biểu bì bị suy yếu . Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng collagen loại I giảm đi ở da ảnh do sự suy thoái collagen tăng lên . Các metalloproteinase nền khác nhau (MMPs), protease serine và các protease khác tham gia vào hoạt động phân hủy này 

Đối với da, một đặc điểm nổi bật là sự tích tụ của các mô đàn hồi bất thường nằm sâu trong lớp trung bì , một kiểu hình bệnh lý có tên là bệnh rối loạn đàn hồi do ánh sáng mặt trời. Việc chiếu tia UV làm tăng biểu hiện của elastin lên gấp 4 lần, sau đó xảy ra hiện tượng phân giải , đặc trưng bởi sự phân cắt sợi đàn hồi bởi các protease đã đề cập ở trên, dẫn đến sự lắng đọng nghiêm trọng của các sợi đàn hồi bị cắt ngắn . MMP-2, MMP-3, MMP-7, MMP-9, MMP-12, protease serine của bạch cầu trung tính cathepsin G, và elastase bạch cầu người được biết là có khả năng phân hủy elastin. 

Xem thêm:

1. 5 vai trò của việc chống lão hoá
2. Tổng quan các phương pháp chống lão hóa chính
3. Lão hóa da là gì? Biểu hiện & Nguyên nhân của lão hóa