Khổ qua hay miền Bắc thường gọi là mướp đắng là loại quả quen thuộc trong bữa ăn dân giã hàng ngày. Khổ qua có vị đắng nhưng đem lại cảm giác thanh mát, không chỉ là nguyên liệu chế biến món ăn, khổ qua còn là một trong những vị thuốc cải thiện miễn dịch, hỗ trợ tiêu hoá, giúp kiểm soát mỡ máu.
Mục lục
1. Bộ phận dùng làm thuốc của khổ qua
Khổ qua là loại cây dễ sống trong thời tiết khí hậu ở Việt Nam, được trồng rộng rãi ở toàn bộ lãnh thổ. Khổ qua là loại cây dây leo, quả thuôn dài vỏ màu xanh đậm, bên trong có nhiều hạt.
Tên khoa học: Momordica Charantia
Vỏ và hạt có vị đắng đặc trưng.
Toàn bộ cây khổ qua, từ rễ, thân, lá, quả, hạt đều có thể dùng làm thuốc.
Quả khổ qua
Trong đó quả khổ qua được sử dụng làm thuốc phổ biến nhất, sử dụng khi quả còn non và vỏ xanh đậm. Quả khổ qua được công nhận một số công dụng như:
- Hạ đường huyết
- Hạ mỡ máu, ngăn ngừa xơ vữa động mạch
- Giảm sưng, viêm, đau khớp
- Nâng cao miễn dịch
- Chống oxy hoá
Lá khổ qua
Lá khổ qua cũng có rất nhiều công dụng mà ít người biết đến:
- Giã lá đắp lên vết thương, mụn nhọt giúp lành thương nhanh, giảm sưng viêm
- Kết hợp lá khổ qua với các vị thuốc khác giúp giảm ho, long đờm
Hạt khổ qua
Hạt khổ qua có vị đắng mạnh, được biết đến với công dụng trị giun sán rất tốt, tuy nhiên chỉ dùng 1 lượng rất nhỏ, tránh độc tính cao nếu dùng quá liều.
2. Các hoạt chất đem lại hoạt tính của khổ qua
Khổ qua với vị đắng đặc trưng, tuy nhiên chính vị đắng đó lại đem đến rất nhiều thành phần đem lại công dụng với sức khoẻ:
- Charantin
- Momordicin
- Vitamin C
- Vitamin B
- Sắt
- Magie
Charantin và momordicin là hai hợp chất hữu cơ chính đem đến vị đắng đặc trưng của khổ qua.
Charantin có khả năng điều tiết và ổn định đường huyết rất tốt. Hỗ trợ giảm đường huyết với người đường huyết cao bằng cách tăng cường sử dụng glucose trong tế bào, hạn chế tổng hợp nguồn đường glucose mới từ gan. Bên cạnh đó, charantine còn được chứng minh giúp tăng cường khả năng đáp ứng của Insulin với tế bào, tăng độ nhạy của hormon này. Phải nói rằng Charantin chính là một giải pháp hữu ích cho bệnh nhân tiểu đường.
Momordicin nổi trội với khả năng chống viêm, chống oxy hoá đặc hiêu. Giảm tổn thương do viêm, đặc biệt là viêm da, viêm khớp, ngăn ngừa sự hoạt động của gốc tự do, giảm hấp thu lipid, giảm các bệnh lý mỡ máu, giảm nguy cơ hình thành mảng xơ vữa, phòng ngừa các biến cố tim mạch.
3. Khổ qua cải thiện miễn dịch, hỗ trợ tiêu hoá như thế nào?
Với thành phần hàm lượng cao vitamin C, vitamin B, các khoáng chất giúp khổ qua được chọn là một trong các loại thực phẩm hỗ trợ nâng cao miễn dịch, cải thiện sức đề kháng tự nhiên của cơ thể.
Khổ qua được biết đến hỗ trợ, kích thích tiêu hoá, giúp ăn dễ tiêu, giảm đầy bụng khó tiêu. Thường được dùng làm giảm ngấy, giảm hấp thu các đồ ăn nhiều dầu mỡ, cân bằng hấp thu.
Khổ qua chứa làm lượng nước và hàm lượng chất xơ cao, cũng là một giải pháp tốt cho những người đang gặp tình trạng đầy bụng, táo bón.
Ai đang muốn giảm cân, giảm rối loạn hấp thu lipid (rối loạn mỡ máu), muốn ổn định đường tiêu hoá, khổ qua đáp ứng đầy đủ tiêu chí này.
4. Một số bài thuốc dân gian sử dụng khổ qua
Hỗ trợ giảm viêm, giảm ngứa, giải độc:
- Giã lá khổ qua, đắp lên vết thương đang sưng, giảm mụn nhọt, mẩn ngứa trên da. Hỗ trợ lành thương và phục hồi da nhanh chóng
- Nước sắc lá khổ qua giúp thanh nhiệt, mát gan, giảm nóng trong
Kiểm soát mỡ máu, đường huyết, giảm đầy bụng, khó tiêu:
- Ép khổ qua lấy nước uống hàng ngày giúp điều hoà mỡ máu, kiểm soát đường huyết rất tốt. Tuy nhiên nước ép rất đắng và khó nuốt.
- Canh khổ qua hầm thịt hỗ trợ kích thích tiêu hoá rất tốt, giảm tình trạng đầy bụng khó tiêu.
- Khổ qua sống: Thái lát khổ qua thành miếng mỏng, ăn sống.
- Lá khổ qua phơi khô, pha thành trà uống giúp giảm táo bón.
Chữa các bệnh ngoài da
- Tắm nước lá khổ qua là bài thuốc gia truyền giúp giảm mụn nhọt, rôm sẩy, mẩn ngứa, dị ứng, các bệnh ngoài da do viêm nhiễm, nấm da.
Dược Sĩ Việt – DSV
Sẵn sàng lắng nghe – Sẵn sàng tư vấn các vấn đề sức khỏe của bạn.
Đến từ đội ngũ Dược Sĩ giàu chuyên môn trường Đại học Dược Hà Nội.
Hotline: 024.6680.8686/ 094.8816.027