Giảo cổ lam có tên khoa học là Gynostemma pentaphyllum. Đây là một loại dây leo thân mảnh mai rất dễ trồng nhưng được ví như nhân sâm lá của người nghèo, dễ tìm, dễ sử dụng. Sở dĩ có tên gọi như vậy vì giảo cổ lam có chứa hàm lượng saponin triterpenoid cao kèm các vitamin và khoáng chất, hỗ trợ chống oxy hoá, kiểm soát mỡ máu, ổn định huyết áp và đường huyết.
Mục lục
1. Cách nhận biết cây giảo cổ lam
Chính vì được mệnh danh như Nhân sâm lá của người nghèo, giảo cổ lam thường được thu hái làm trà và thuốc dược liệu với số lượng rất lớn. Để đảm bảo hiệu quả và nhận biết đúng cây giảo cổ lam chúng ta dựa vào một số đặc điểm sau đây:
- Giảo cổ lam có thân dây leo, thon mảnh hình trụ, mềm mại, nhiều đốt tua mọc ra để bám leo lên.
- Lá thường mọc ra từ 1 cuống chung. Giảo cổ lam phổ biến nhất là loại 5 lá trên 1 cuống, giảo cổ lam 5 lá được sử dụng chính làm thuốc, có hàm lượng dược chất cao hơn. Bên cạnh đó, một số loại giảo cổ lam hiếm hơn có thể có 3 lá, 7 lá, thậm chí 9 lá.
- Lá giảo cổ lam có vị đắng nhẹ, sau đó là vị ngọt thanh ở hậu vị, mùi lá thơm. Lá có màu xanh đậm và mép nhiều răng cưa.
- Quả giảo cổ lam hình cầu nhỏ, khi chín có thể đổi thành màu nâu hoặc đen.
- Giảo cổ lam tốt nhất nên được thu hái vào mùa thu, cây trưởng thành và hàm lượng dược chất cao nhất trong năm.
2. Bộ phận dùng làm thuốc của Giảo cổ lam
Giảo cổ lam 5 lá là loại giảo cổ lam phổ biến được ưa chuộng dùng làm thuốc dược liệu. Bộ phận sử dụng làm thuốc của giảo cổ lam gồm lá và phần thân mảnh hình trụ. Hàm lượng dược chất trong lá cao hơn ở thân, tuy nhiên trong các bài thuốc, giảo cổ lam thường được phơi sấy khô thân và lá, có thể đun nước sắc như trà hàng ngày.
3. Các hoạt chất đem lại hoạt tính – Giảo cổ lam
Được ví như Nhân Sâm lá, giảo cổ lam có thành phần Saponin hàm lượng cao, cấu trúc đa dạng phức tạp, đóng vai trò quan trọng trong công dụng chính đối với sức khoẻ. Bên cạnh saponin, giảo cổ lam còn chứa các thành phần Flavonoid và vitamin, khoáng chất rất tốt cho sức khoẻ.
Saponin trong giảo cổ lam – Bí quyết vàng cho sức khoẻ
Trong giảo cổ lam được phát hiện hơn 100 loại cấu trúc saponin khác nhau, nguồn cung cấp saponin hàm lượng cao, đa dạng cấu trúc giúp công dụng của dược liệu này cũng trở nên vô cùng phong phú đối với sức khoẻ. Mỗi loại saponin khác nhau có cấu trúc và hoạt tính sinh học riêng.
Trong đó, thành phần và hàm lượng của giảo cổ lam từng vùng có thể khác nhau do điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng và phương pháp chăm sóc cũng như thời điểm thu hái.
Saponin trong giảo cổ lam có cấu trúc chủ yếu là triterpenoid, gồm 4 vòng carbon và một mạch nhánh. Saponin có vị đắng đặc trưng và nổi bật đem lại một số công dụng sinh học như:
- Nâng cao khả năng miễn dịch, hỗ trợ tăng số lượng và chất lượng tế bào miễn dịch
- Giúp chống oxy hoá, bảo vệ tế bào
- Cải thiện đường huyết, duy trì đường huyết ổn định
- Giúp chống viêm
- Hỗ trợ giảm hấp thu lipid, cải thiện mỡ máu, giảm cholesterol, bảo vệ và ngăn ngừa biến chứng tim mạch
- Bảo vệ cơ thể trước các tác nhân gây hại.
Sau đây là 3 loại saponin có hàm lượng cao nhất được tìm thấy trong giảo cổ lam:
- Gypenosides: nhóm này có cấu trúc gần tương đồng với các loại saponin có trong nhân sâm.
- Dammarane saponin: cấu trúc tương tự các loại saponin trong nhân sâm và trong tam thất.
- Oleanane saponin: hàm lượng saponin loại này thấp hơn hai loại trước.
Ngoài saponin giảo cổ lam còn chứa các hoạt chất quý khác
Flavonoid:
- Chống oxy hoá
- Giảm sưng, giảm viêm, hỗ trợ kháng khuẩn
- Hỗ trợ phục hồi và bảo vệ tim mạch.
Các vitamin và khoáng chất, các hoạt chất khác như: polyphenol cũng góp phần vào tác dụng của giảo cổ lam.
4. Công dụng của Giảo cổ lam đối với sức khoẻ
Đối với hệ tuần hoàn:
- Ổn định huyết áp
- Giảm hấp thu và giảm rối loạn mỡ máu: giảm hấp thu các thành phần chất béo, giảm cholesterol xấu, triglycerid.
- Tăng cường tuần hoàn máu
Đối với hệ tiêu hoá:
- Giảm triệu chứng khó tiêu, đầy hơi, táo bón
- Bảo vệ, giảm viêm loét dạ dày
Đối với hệ thần kinh
- Giảm căng thẳng lo âu, cải thiện giấc ngủ
Đối vợi hệ nội tiết
- Điều hoà đường huyết, giảm đường huyết trong hội chứng đái tháo đường tuýp II, giúp kiểm soát đường huyết trong máu.
Chống lão hoá
- Giúp ngăn chặn tác động của gốc tự do, bảo vệ tế bào, làm chậm quá trình lão hoá
- Giúp da tươi trẻ, giàu năng lượng.
Dược Sĩ Việt – DSV
Sẵn sàng lắng nghe – Sẵn sàng tư vấn các vấn đề sức khỏe của bạn.
Đến từ đội ngũ Dược Sĩ giàu chuyên môn trường Đại học Dược Hà Nội.
Hotline: 024.6680.8686/ 094.8816.027