Thiếu máu do thiếu sắt có đặc điểm gì

Thiếu máu do thiếu sắt là một dạng thiếu máu rất phổ biến, xảy ra khi cơ thể không có đủ sắt để sản xuất hemoglobin. Thiếu máu do thiếu sắt có những đặc điểm riêng biệt giúp phân biệt với các dạng thiếu máu khác.

Mục lục bài viết

1. Dấu hiệu và triệu chứng bên ngoài

Thiếu máu do thiếu sắt ảnh hưởng đến các vai trò của sắt với cơ thể như vận chuyển oxy, sản xuất năng lượng,… Những dấu hiệu của thiếu máu do thiếu sắt thường tiến triển từ từ và có thể dễ bị nhầm lẫn với sự mệt mỏi thông thường.

Mệt mỏi và suy nhược: Máu không cung cấp đủ oxy cho các cơ quan, cơ thể luôn cảm thấy thiếu năng lượng, uể oải.
Da xanh xao, nhợt nhạt: Thiếu máu do thiếu sắt dẫn đến thiếu hemoglobin tạo màu đỏ cho máu làm da và niêm mạc (đặc biệt là mí mắt dưới) nhợt nhạt hơn.
Hụt hơi, khó thở: Do phải tăng cường hoạt động của tim và phổi để tăng cường oxy và tuần hoàn máu, bù đắp lượng oxy thiếu hụt.
Rụng tóc, móng tay giòn, dễ gãy: Thiếu sắt làm chậm quá trình tổng hợp Keratin – thành phần chính của tóc, móng và giảm lưu lượng máu, oxy nuôi dưỡng nang tóc. Thiếu sắt làm tóc yếu, dễ gãy rụng, móng tay có thể xuất hiện các đường gờ dọc và trở nên lõm hình thìa (koilonychia).
Lưỡi đau, sưng, hoặc có màu nhạt: Lưỡi có thể trở nên nhẵn hơn do mất các nhú vị giác.
Thèm ăn những thứ không phải thực phẩm (Pica): Thiếu sắt nặng có thể gây ra những cơn thèm ăn đồ lạ như đá lạnh, đất sét,…

2. Đặc điểm khi xét nghiệm máu

Đây là những đặc điểm quan trọng nhất giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác tình trạng thiếu máu do thiếu sắt:

Hồng cầu nhỏ, nhược sắc (Microcytic, hypochromic anemia): Đây là đặc trưng điển hình. Kích thước hồng cầu nhỏ hơn bình thường và có màu nhợt nhạt hơn do thiếu sắt, lượng hemoglobin thấp.
Nồng độ Hemoglobin (Hb) và Hematocrit (Hct) thấp: Đây là chỉ số chính xác định tình trạng thiếu máu.
Nồng độ Ferritin huyết thanh thấp: Ferritin là protein dự trữ sắt trong cơ thể. Nồng độ Ferritin thấp là chỉ số đáng tin cậy nhất để chẩn đoán thiếu máu do thiếu sắt.
Khả năng liên kết sắt toàn phần (TIBC) tăng: Khả năng liên kết sắt (TIBC) là khả năng mà transferrin liên kết với sắt. Việc cạn kiệt dự trữ sắt trong cơ thể bằng bất kỳ cơ chế nào đều làm tăng nồng độ transferrin lưu thông.

Lưu ý: Việc chẩn đoán thiếu máu do thiếu sắt cần dựa trên kết quả xét nghiệm máu và đánh giá lâm sàng của nhân viên y tế, không nên tự chẩn đoán và điều trị tại nhà.