1. Thành phần hóa học trong Đinh lăng giúp bổ não, hoạt huyết.

Trong cây Đinh lăng có rất nhiều hoạt chất có ích cho cơ thể nhưng các chất có tác dụng chính trong bổ não, hoạt huyết gồm:

• Saponin: cây đinh lăng có chứa tới 8 loại saponin oleaneane. Còn trong rễ cũng có chứa nhiều saponin tương tự như sâm.
• Flavonoid
• Vitamin B: B1, B2, B6
• Các axit amin trong đó có lysin, cystein, và methionin là những axit amin không thể thay thế được.

2. Tác dụng của cây Đinh lăng đối với trí nhớ và não bộ

2.1 Cơ chế bảo vệ não bộ của Saponin trong cây Đinh lăng

Saponin có tác dụng bảo vệ thần kinh đáng kể trong việc làm giảm các rối loạn hệ thần kinh trung ương.

Dựa trên dữ liệu được báo cáo gần đây từ các nghiên cứu cơ bản và lâm sàng, các cơ chế được đề xuất về chức năng bảo vệ thần kinh của Saponin bao gồm:

• Chống oxy hóa: giúp bảo vệ tế bào thần kinh khỏi tổn thương do các gốc tự do gây ra.
• Tăng cường tổng hợp chất dẫn truyền thần kinh: dopamine, serotonin, acetylcholine… Từ đó, saponin trong Đinh lăng giúp cải thiện tâm trạng, tăng cường trí nhớ và khả năng học tập.
• Chống viêm: viêm là một trong những nguyên nhân chính gây tổn thương não bộ. Đinh lăng có tác dụng chống viêm mạnh mẽ, giúp giảm thiểu tổn thương tế bào thần kinh và cải thiện chức năng não.
• Tăng cường tổng hợp các yếu tố dinh dưỡng thần kinh
• Ức chế quá trình phosphoryl hóa TAU và tái tạo mạng lưới thần kinh: Quá trình phosphoryl hóa TAU quá mức là một trong những nguyên nhân gây ra các bệnh thoái hóa thần kinh như Alzheimer. Đinh lăng có khả năng ức chế quá trình này, giúp bảo vệ thần kinh và duy trì cấu trúc của não bộ. Đồng thời, Đinh lăng cũng kích thích quá trình tái tạo mạng lưới thần kinh, giúp phục hồi các vùng não bị tổn thương.

Tài liệu tham khảo

Neuroprotection by saponins

Apoptosis: A review of pro‐apoptotic and anti‐apoptotic pathways and dysregulation in disease

Neuronal calcium signaling: function and dysfunction

2.2 Cơ chế bảo vệ não bộ của Flavonoid trong cây Đinh lăng

Các tác động bảo vệ thần kinh của flavonoid trong cây Đinh lăng bao gồm:

• Khả năng bảo vệ tế bào thần kinh khỏi bị tổn thương do độc tố thần kinh gây ra
• Khả năng ức chế tình trạng viêm thần kinh 
• Khả năng thúc đẩy trí nhớ, khả năng học tập và chức năng nhận thức

Sự đa dạng của các tác động của Flavonoid trong cây Đinh lăng được hỗ trợ bởi hai quá trình.

• Flavonoid tương tác với các chuỗi tín hiệu thần kinh quan trọng trong não dẫn đến ức chế quá trình apoptosis do các loài độc tố thần kinh gây ra và thúc đẩy sự sống còn và biệt hóa của tế bào thần kinh. 
• Flavonoid tạo ra các tác động có lợi cho hệ thống mạch máu ngoại vi và não, dẫn đến những thay đổi trong lưu lượng máu não. Từ đó, Flavonoid giúp hình thành mạch máu mới, thay đổi hình thái tế bào thần kinh.

Nhờ vậy, Flavonoid có trong Đinh lăng có khả năng hoạt huyết, bổ não.

Tài liệu tham khảo

Flavonoids and brain health: multiple effects underpinned by common mechanisms

2.3 Cơ chế bảo vệ não bộ của Vitamin B (B1, B2, B6) trong cây Đinh lăng

Vitamin B là một nhóm các vitamin hòa tan trong nước, đóng vai trò không thể thiếu trong việc duy trì sức khỏe tổng thể, đặc biệt là đối với não bộ. Chúng tham gia vào nhiều quá trình sinh hóa quan trọng, từ việc sản xuất năng lượng cho đến việc tổng hợp các chất dẫn truyền thần kinh.

• Vitamin B1 (Thiamine): Cần thiết cho quá trình chuyển hóa glucose thành năng lượng, giúp duy trì chức năng thần kinh.
• Vitamin B2 (Riboflavin): Tham gia vào quá trình sản xuất năng lượng, bảo vệ tế bào thần kinh khỏi tổn thương.
• Vitamin B6 (Pyridoxine): đóng vai trò trong sự phát triển nhận thức thông qua quá trình tổng hợp sinh học các chất dẫn truyền thần kinh và duy trì mức homocysteine ​​​​bình thường, một loại axit amin trong máu.

Chính vì vậy, Đinh lăng có chứa vitamin B nên có khả năng bảo vệ, duy trì chức năng của thần kinh, bổ não.

2.4 Vai trò của các acid amin có trong cây Đinh lăng

Đinh lăng chứa nhiều acid amin thiết yếu, đặc biệt là các acid amin không thể tự tổng hợp được trong cơ thể như lysine, cysteine, methionine. 

Các acid amin này đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và sửa chữa các tế bào thần kinh.

3. Các nghiên cứu chứng minh tác dụng của 

3.1 Tiềm năng điều trị của chiết xuất lá Polyscias fruticosa (L.) Harms trong điều trị bệnh Parkinson 

Đánh giá: chiết xuất lá Đinh lăng làm chậm quá trình thoái hóa tế bào thần kinh dopaminergic

Kết quả: 

• Chiết xuất lá Đinh lăng cho thấy tiềm năng mạnh mẽ của nó trong hỗ trợ điều trị Parkinson thông qua việc cải thiện khả năng vận động và làm giảm thoái hóa tế bào thần kinh dopaminergic.

Tài liệu tham khảo

Therapeutic Potential of Polyscias fruticosa (L.) Harms Leaf Extract for Parkinson’s Disease Treatment by Drosophila melanogaster Model

3.2 Nghiên cứu kéo dài tuổi thọ trên chuột

• Đối tượng nghiên cứu: 

Chuột được điều trị bằng chiết xuất rễ đinh lăng (10 mg/kg, uống, 3 lần/tuần) từ 12 tháng tuổi (và tiếp tục cho đến cuối đời)

Nhóm chứng: Chuột sử dụng nước muối

• Đánh giá

Nhóm nước muối có tuổi thọ từ 75 đến 133 tuần, trong khi nhóm được điều trị bằng Đinh lăng có tuổi thọ từ 94 tuần đến 171 tuần.  

Tuổi thọ dài hơn cũng tương quan với chức năng nhận thức tốt hơn (khả năng duy trì)

• Kết quả

Chiết xuất rễ đinh lăng có khả năng kéo dài tuổi thọ, nhận thức trên chuột.

Tài liệu nghiên cứu

Dinh lang (Polyscias fruticosa)

4. Liều dùng

Đinh lăng khá an toàn khi sử dụng.

Liều dùng trung bình 0,25-0,50g, ngày uống 2-3 lần

Dùng dạng bột (sao thơm, giã, rây mịn), làm thuốc viên, sắc rượu thuốc, hoặc đun sôi uống như trà.

5. Tóm tắt

Đinh lăng với hàm lượng các hoạt chất quý giá như saponin, vitamin nhóm B, axit amin và flavonoid đã được chứng minh có tác dụng rất tốt trong việc cải thiện trí nhớ, bảo vệ não bộ và tăng cường sức khỏe. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả tốt nhất, bạn nên sử dụng đinh lăng đúng cách và kết hợp với chế độ ăn uống lành mạnh, lối sống khoa học.

XEM THÊM:

Đinh lăng – Sâm quý trong vườn nhà bạn

Xuyên khung – Hoạt huyết, bổ máu, điều kinh

1. Thành phần hóa học của Ginkgo biloba trong hỗ trợ hoạt huyết, bổ não

Chiết xuất Ginkgo biloba được gọi là “EGb 761” gồm có các thành phần hóa học như:

• Flavonoid (quercetin, kaempferol và isorhamnetin)
• Terpenoid (bilobalide và ginkgolides)
• Bioflavonoid (ginkgetin, sciadopitysin và iso – ginkgetin) 
• Axit hữu cơ (axit ginkgolic)

Tài liệu tham khảo

Ginkgo biloba: A Treasure of Functional Phytochemicals with Multimedicinal Applications

Công dụng truyền thống: Trong y học cổ truyền, bạch quả được sử dụng để điều trị các bệnh liên quan đến tuần hoàn máu, đặc biệt là não.

Ginkgo biloba đã được chứng minh là có tác dụng hoạt huyết thông qua nhiều cơ chế khác nhau. 

• Tính chống oxy hóa: Bảo vệ tế bào thần kinh khỏi tổn thương do gốc tự do. Ngăn ngừa quá trình oxy hóa do thiếu máu cục bộ
• Làm thay đổi chức năng vận mạch: Làm giãn mạch máu, tăng lưu lượng máu đến não và các cơ quan khác.
• Làm giảm sự kết dính của các tế bào máu với nội mô, ức chế hoạt hóa tiểu cầu và tế bào cơ trơn: giảm sự hình thành các cục máu đông, co thắt mạch máu.

Tác dụng cụ thể:

• Hỗ trợ hoạt huyết: Cải thiện tuần hoàn máu não, giảm chóng mặt, đau đầu.
• Bổ não: Tăng cường trí nhớ, cải thiện khả năng tập trung, giảm nguy cơ mắc các bệnh thoái hóa thần kinh.
• Ngăn ngừa đột quỵ: Giảm nguy cơ hình thành cục máu đông.
• Hỗ trợ điều trị các bệnh lý khác: Chóng mặt, ù tai, rối loạn tiền đình, bệnh Alzheimer,…

Tài liệu tham khảo

Clinical use and molecular mechanisms of action of extract of Ginkgo biloba leaves in cardiovascular diseases

2. Tác dụng của Flavonoid trong Ginkgo Biloba đối với hệ tuần hoàn và não bộ

Các tác động bảo vệ thần kinh của flavonoid trong Ginkgo Biloba bao gồm:

• Khả năng bảo vệ tế bào thần kinh khỏi bị tổn thương do độc tố thần kinh gây ra
• Khả năng ức chế tình trạng viêm thần kinh 
• Khả năng thúc đẩy trí nhớ, khả năng học tập và chức năng nhận thức

Sự đa dạng của các tác động của Flavonoid trong Ginkgo Biloba được hỗ trợ bởi hai quá trình.

• Flavonoid tương tác với các chuỗi tín hiệu thần kinh quan trọng trong não dẫn đến ức chế quá trình apoptosis do các loài độc tố thần kinh gây ra và thúc đẩy sự sống còn và biệt hóa của tế bào thần kinh. 
• Flavonoid tạo ra các tác động có lợi cho hệ thống mạch máu ngoại vi và não, dẫn đến những thay đổi trong lưu lượng máu não. Nhờ vậy, Flavonoid có trong Ginkgo Biloba có khả năng hoạt huyết, bổ não.

Tài liệu tham khảo

Flavonoids and brain health: multiple effects underpinned by common mechanisms

Chính vì vậy, tính thấm của hàng rào máu não rất quan trọng đối với não bộ và cơ thể của chúng ta. 

Ginkgo biloba là một hoạt chất bổ sung phổ biến có tác dụng chống viêm, chống oxy hóa và bảo vệ mạch máu hiện nay. Ginkgo biloba chủ yếu được biết đến với tác dụng bảo vệ thần kinh. Trong một nghiên cứu gần đây đã xác minh được hoạt chất Ginkgolide B, hợp chất diterpenoid chính của Ginkgo biloba, đã tạo ra tác dụng bảo vệ tính thấm BBB và phù não ở chuột sau chấn thương não do tăng thân nhiệt.

Tài liệu tham khảo

Neuropharmacological Effects of Terpenoids on Preclinical Animal Models of Psychiatric Disorders: A Review

4. Các nghiên cứu khoa học về Ginkgo Biloba

4.1 Tác dụng của chiết xuất Ginkgo biloba trong cải thiện chứng mất trí nhớ: Một thử nghiệm ngẫu nhiên, có đối chứng giả dược để xác nhận hiệu quả và tính an toàn của liều hàng ngày của Ginkgo Biloba 240 mg.

Mục tiêu của thử nghiệm lâm sàng này là xác nhận các phát hiện về công dụng của Ginkgo biloba trước đó và để củng cố thêm các hiệu quả điều trị có liên quan lâm sàng của công thức dùng 240mg/lần/ngày của chiết xuất Ginkgo biloba trên nhận thức ở bệnh nhân mắc bệnh Alzheimer (AD) và bệnh mạch máu não (VaD), cả hai đều liên quan đến các triệu chứng tâm thần (NPS).

Các bệnh nhân được lựa chọn trên 50 tuổi và đang mắc chứng mất trí nhớ nhẹ đến vừa hoặc bệnh mạch máu não trong ít nhất 6 tháng. Thử nghiệm được nghiên cứu đa trung tâm, song song, ngẫu nhiên, mù đôi, có đối chứng giả dược, kéo dài 52 tuần.

Có 410 bệnh nhân đủ điều kiện tham gia, được chia đều thành 2 nhóm:

• Nhóm 1: sử dụng viên thuốc chứa chiết xuất Ginkgo biloba hàm lượng 240mg/lần/ngày.
• Nhóm 2: sử dụng viên giả dược.

Tính an toàn, tuân thủ và phân phối thuốc được theo dõi 3 tháng một lần với đánh giá kết quả đầy đủ vào tuần thứ 12, 26 và 52.

Các biện pháp đánh giá kết quả chính: 

• Thang đánh giá bệnh Alzheimer 
• Thang đánh giá nhận thức (ADAS-Cog)
• Đánh giá lão khoa theo công cụ đánh giá của người thân (GERRI) 
• Ấn tượng toàn cầu về sự thay đổi trên lâm sàng (CGIC).

Kết quả: 

Trong số 410 bệnh nhân được đưa vào phân tích theo ý định điều trị, 202 bệnh nhân đã cung cấp dữ liệu có thể đánh giá cho phân tích điểm cuối 52 tuần. 

Trong phân tích theo ý định điều trị

• Nhóm chiết xuất Ginkgo biloba có điểm ADAS-Cog cao hơn 1,4 điểm so với nhóm dùng giả dược
• Nhóm chiết xuất Ginkgo biloba có điểm GERRI cao hơn 0,14 điểm so với nhóm dùng giả dược. 

Các mô hình tương tự đã được quan sát thấy với tập dữ liệu có thể đánh giá trong đó: 

• Trên thang ADAS-Cog: 27% bệnh nhân được điều trị bằng chiết xuất Ginkgo biloba đạt được ít nhất 4 điểm cải thiện , so với 14% dùng giả dược;
• Trên thang GERRI: 37% được coi là cải thiện với EGb, so với 23% dùng giả dược. 
• Không thấy sự khác biệt trong CGIC. 

Kết luận:

Sau 52 tuần, bệnh nhân được điều trị bằng Chiết xuất Ginkgo biloba cải thiện về các bài test kiểm tra nhận thức và triệu chứng tâm thần kinh, trong khi nhóm dùng giả dược không có nhiều thay đổi.

Tóm lại, điều trị bằng chiết xuất Ginkgo biloba với liều dùng một lần mỗi ngày 240 mg là an toàn và mang lại sự cải thiện đáng kể và có liên quan về mặt lâm sàng về nhận thức, và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân và người chăm sóc.

Tài liệu tham khảo

Ginkgo biloba extract EGb 761
in dementia with neuropsychiatric features: A
randomised, placebo-controlled trial to confirm the efficacy and safety of a daily
dose of 240 mg

4.2 Thử nghiệm tác dụng của chiết xuất Ginkgo biloba trong cải thiện rối loạn lo âu tổng quát và rối loạn điều chỉnh với tâm trạng lo lắng: một thử nghiệm ngẫu nhiên, mù đôi, có đối chứng giả dược

Chiết xuất Ginkgo biloba, một loại dược chất cải thiện sa sút trí tuệ, chức năng nhận thức và ổn định tâm trạng ở những người cao tuổi bị suy giảm nhận thức. Hơn nữa, Ginkgo biloba đã được phát hiện làm giảm triệu chứng lo âu ở những người bị suy giảm trí tuệ, do đó hoạt chất này đã được thử nghiệm hiệu quả lâm sàng trên những bệnh nhân trẻ tuổi bị lo âu. 

Bệnh nhân từ 18 đến 70 tuổi, có tổng điểm trên thang điểm Hamilton về lo âu (HAMA, CIPS, 1996) phiên bản tiếng Đức trên 20 điểm cả khi đăng ký và vào cuối thời gian đủ điều kiện, và đã đồng ý tham gia thử nghiệm và cho phép truy cập vào dữ liệu lâm sàng của họ.

Có 107 đối tượng tham gia vào nghiên cứu, trong đó nhân mắc chứng rối loạn lo âu tổng quát (GAD, n = 82) hoặc rối loạn điều chỉnh với tâm trạng lo âu (ADWAM, n = 25). Các bệnh nhân được chia ngẫu nhiên liều hàng ngày và không biết trước là  480mg hoặc 240mg chiết xuất Ginkgo biloba hoặc giả dược trong 4 tuần.

Các biện pháp đánh giá kết quả chính: 

• Thang đánh giá Hamilton về lo âu (HAMA) 
• Ấn tượng toàn cầu về lâm sàng về sự thay đổi (CGI-C)
• Thang đánh giá lo âu, căng thẳng và hung hăng Erlangen (EAAS), danh sách khiếu nại (BL’) và đánh giá toàn cầu về sự thay đổi của bệnh nhân.

Đánh giá kết quả:

Tổng điểm HAMA giảm -14,3 (+/-8,1), -12,1 (+/-9,0) và -7,8 (+/-9,2) lần lượt ở nhóm chiết xuất Ginkgo biloba liều cao, nhóm chiết xuất Ginkgo biloba liều thấp và nhóm giả dược. 

Phân tích hồi quy cho thấy xu hướng đáp ứng liều của chiết xuất Ginkgo biloba vượt trội đáng kể so với giả dược trên tất cả các thước đo kết quả thứ cấp. Chiết xuất Ginkgo biloba an toàn và được dung nạp tốt, do đó có thể đặc biệt có giá trị đối với bệnh nhân cao tuổi mắc chứng lo âu liên quan đến suy giảm nhận thức.

Tài liệu tham khảo

Ginkgo biloba special extract EGb 761 in generalized anxiety disorder and adjustment disorder with anxious mood: A randomized, double-blind, placebo-controlled trial

4.3 Tác dụng của chiết xuất Ginkgo biloba (EGb 761) cải thiện nguy cơ hình thành huyết khối và giúp hạ huyết áp. 

Đối tượng nghiên cứu: chuột bị tăng huyết áp tự phát dễ bị đột quỵ (7 tuần tuổi) được cho uống Ginkgo biloba liều 60 và 120 mg/kg /ngày trong 3 tuần

• Đánh giá kết quả: 

Huyết áp đã được giảm đáng kể ở cả 2 liều sau 3 tuần điều trị.

Nghiên cứu cho thấy rằng Ginkgo biloba có khả năng ức chế huyết khối được đánh giá trong cơ thể sống bằng mô hình huyết khối do tia laser He-Ne gây ra.

Bên cạnh đó, nghiên cứu cũng chỉ ra được khả năng chống oxy hóa của Ginkgo biloba bằng cách đo 8-hydroxy-2′-deoxyguanosine (sản phẩm của quá trình oxy hóa) trong nước tiểu. Ở liều 120 mg/kg, Ginkgo biloba làm giảm đáng kể 8-OHdG so với nhóm đối chứng.

• Kết quả

Kết quả chỉ ra rằng Ginkgo biloba làm giảm huyết áp và hỗ trợ chống huyết khối và chống oxy hóa mạnh ở chuột bị tăng huyết áp tự phát dễ bị đột quỵ.

Tài liệu tham khảo

Effects of Ginkgo biloba extract (EGb 761) on cerebral thrombosis and blood pressure in stroke-prone spontaneously hypertensive rats

5. Ứng dụng của Ginkgo Biloba với công dụng hoạt huyết, bổ não trong thực tế

Hiện nay trên thị trường, Ginkgo biloba được sử dụng rất rộng rãi, kết hợp với nhiều hoạt chất khác nhau như chiết xuất Đinh Lăng, Vitamin B6, B12,… để hỗ trợ hoạt huyết, bổ não.

Liều dùng: Chiết xuất Ginkgo biloba chuẩn hóa đã được sử dụng trong các thử nghiệm lâm sàng để điều trị các rối loạn nhận thức và tim mạch với liều dùng hàng ngày từ 120 đến 240 mg.

Tài liệu tham khảo

Ginkgo biloba

6. Lưu ý khi sử dụng Ginkgo Biloba

Mang thai/Cho con bú

Thông tin về tính an toàn và hiệu quả trong thai kỳ và cho con bú còn thiếu. Ginkgo biloba nên được sử dụng thận trọng trong thời kỳ mang thai, đặc biệt là khi chuyển dạ do nguy cơ kéo dài thời gian chảy máu và nên tránh sử dụng trong thời kỳ cho con bú.

Tài liệu tham khảo

Ginkgo biloba

7. Tóm tắt

Tóm lại, Ginkgo Biloba là một “hóa thạch sống”, Ginkgo Biloba đã tồn tại hàng triệu năm và được sử dụng trong y học cổ truyền từ lâu đời. Nhờ các thành phần hoạt chất tự nhiên, Ginkgo Biloba mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe như cải thiện tuần hoàn máu, tăng cường trí nhớ, giảm căng thẳng. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn và hiệu quả, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

Tài liệu tham khảo

Neuropharmacological Effects of Terpenoids on Preclinical Animal Models of Psychiatric Disorders: A Review

XEM THÊM:

Bạch thược – Dược liệu quý bổ huyết bình can

Bình vôi – Dược liệu quý giúp ngủ ngon, ngủ sâu giấc