Mất ngủ là một tình trạng lâm sàng phổ biến, đặc trưng bởi khó khăn trong việc bắt đầu hoặc duy trì giấc ngủ, kèm theo các triệu chứng như cáu kỉnh hoặc mệt mỏi khi thức.
Mất ngủ về đêm có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ thói quen sinh hoạt cho đến các vấn đề sức khỏe. Xác định đúng nguyên nhân sẽ giúp bạn tìm ra giải pháp phù hợp để cải thiện giấc ngủ.
1. Nguyên nhân liên quan đến yếu tố tâm lý, cảm xúc
- Căng thẳng và lo âu: Các vấn đề trong công việc, cuộc sống hàng ngày hoặc tài chính có thể khiến bạn lo lắng, suy nghĩ trước khi ngủ, dẫn đến khó đi vào giấc ngủ.
- Trầm cảm: Mất ngủ là một triệu chứng thường gặp của bệnh trầm cảm.
- Chấn thương tâm lý: Những sự việc đau buồn hoặc ám ảnh có thể gây ra rối loạn giấc ngủ nghiêm trọng.
2. Nguyên nhân liên quan đến thói quen sinh hoạt
- Lịch ngủ không đều: Thời gian ngủ và thức dậy không đúng giờ giấc khiến đồng hồ sinh học bị rối loạn.
- Ngủ trưa quá nhiều hoặc quá muộn: Điều này có thể ảnh hưởng trực tiếp đến giấc ngủ vào ban đêm.
- Sử dụng chất kích thích: Uống cà phê, trà, hoặc các loại nước tăng lực vào buổi chiều hoặc tối có thể làm tăng sự tỉnh táo và gây khó ngủ. Hút thuốc lá cũng có tác dụng tương tự. Bởi vì các chất caffein, nicotin sẽ kích thích hệ thần kinh, gián đoạn giấc ngủ, khó ngủ.
- Uống rượu bia trước khi ngủ: Rượu làm tăng tổng thời gian ngủ và giấc ngủ sâu ban đầu. Nhưng tác dụng này không kéo dài quá lâu nếu sử dụng lặp lại nhiều lần và phải tăng liều lượng mới có tác dụng như ban đầu.
Với liều lượng cao hơn, đặc biệt là khi sử dụng lâu dài, rượu có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng hơn đến giấc ngủ. Liều lượng rượu cao hơn đã được chứng minh là gây rối loạn giấc ngủ, đặc biệt là vào nửa đêm về sáng.
Các nghiên cứu cũng cho thấy rượu có thể làm trầm trọng thêm các rối loạn hô hấp khi ngủ như ngáy ngủ và thậm chí là chứng ngưng thở khi ngủ.
- Sử dụng thiết bị điện tử: Một số nghiên cứu cho thấy, ánh sáng xanh từ thiết bị điện tử ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ
3. Yếu tố bệnh lý
- Đau mãn tính: Các bệnh như viêm khớp, đau lưng, đau đầu có thể khiến cơ thể khó chịu, bứt rứt. Những cơn đau kéo dài, âm ỉ khiến ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ, khó đi vào giấc ngủ.
- Các vấn đề hô hấp: Hội chứng ngưng thở khi ngủ, hen suyễn hoặc dị ứng gây triệu chứng khó thở, thở khò khè,… làm giảm lượng oxy cung cấp cho cơ thể. Từ đó, các vấn đề về hô hấp ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ.
- Các bệnh lý khác: Bệnh tuyến giáp, trào ngược dạ dày thực quản (GERD), hoặc hội chứng chân không yên cũng là nguyên nhân phổ biến gây mất ngủ.
4. Môi trường và các yếu tố khác
Ánh sáng và tiếng ồn: Môi trường quá sáng hoặc quá ồn ào sẽ ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ.
Nhiệt độ phòng: Phòng ngủ quá nóng hoặc quá lạnh đều không tốt cho giấc ngủ.
Giường nệm không thoải mái: Nệm/gối quá cứng hoặc quá mềm sẽ khiến cơ thể không thoải mái, khiến cơ thể khó đi vào giấc ngủ.
Nếu tình trạng mất ngủ kéo dài và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống & công việc, bạn nên đến gặp bác sĩ để được thăm khám và tìm ra nguyên nhân chính xác, từ đó có phương pháp điều trị phù hợp.
*Tài liệu tham khảo
Sleep effects on breathing and respiratory diseases
Alcohol and Insomnia: How Alcohol Affects Sleep
XEM THÊM:
Inatos sleep – Giải pháp từ thiên nhiên, hỗ trợ mất ngủ, khó ngủ