Gan nhiễm mỡ xảy ra khi nào

Gan nhiễm mỡ xảy ra khi nào? Phân biệt Gan nhiễm mỡ do rượu và không do rượu (NAFLD). Khám phá 4 giai đoạn tiến triển từ mỡ đơn thuần đến xơ gan và các yếu tố nguy cơ gây gan nhiễm mỡ. Cùng DSV tìm hiểu rõ hơn về bệnh gan nhiễm mỡ nhé!

1. Gan nhiễm mỡ là gì?

Gan là cơ quan chính của cơ thể có chức năng xử lý chuyển hóa các chất dinh dưỡng, lọc và loại bỏ các chất độc. Gan khỏe mạnh chứa rất ít hoặc không có chất béo.

Gan nhiễm mỡ là tình trạng mỡ (chủ yếu là chất béo trung tính – Triglycerides) tích tụ quá nhiều trong tế bào gan, được chẩn đoán khi lượng mỡ vượt quá 5% trọng lượng của gan. Theo thời gian, gan nhiễm mỡ có thể dẫn đến xơ gan (sẹo).

2. Nguyên nhân chính gây Gan nhiễm mỡ

Gan nhiễm mỡ được phân thành hai loại chính, xảy ra do các nguyên nhân khác nhau và thường liên quan đến lối sống không lành mạnh kéo dài:

2.1. Gan nhiễm mỡ do rượu (Alcoholic Fatty Liver Disease – AFLD)

Khi lượng rượu đi vào cơ thể, rượu sẽ được phân hủy, đào thải tại gan. Tuy nhiên, quá trình này có thể tạo ra nhiều chất chuyển hóa độc hại cho gan và cơ thể. Những chất này gây tổn thương, gây chết tế bào gan, tăng tình trạng viêm và làm yếu chức năng hệ miễn dịch. 

Thông thường, gan có thể tạo ra các tế bào mới để thay thế các tế bào cũ. Tuy nhiên, nếu bạn uống quá nhiều rượu, gan có thể không tái tạo kịp. Thay vào đó, tình trạng gan nhiễm mỡ có thể bắt đầu. Uống càng nhiều rượu, gan càng tổn thương nặng hơn. 

Gan nhiễm mỡ là giai đoạn sớm nhất của bệnh gan liên quan đến rượu. Các giai đoạn sau là viêm gan do rượu và xơ gan.

2.2. Gan nhiễm mỡ liên quan đến rối loạn chuyển hóa (MASLD)

Trước đây, gan nhiễm mỡ liên quan đến rối loạn chuyển hóa là bệnh gan nhiễm mỡ không liên quan đến rượu (NAFLD) vì tình trạng gan nhiễm mỡ không liên quan đến việc tiêu thụ nhiều rượu. Các chuyên gia đã đổi tên tình trạng này để phản ánh mối liên quan giữa sự tích tụ mỡ trong gan . 

Các yếu tố rủi ro liên quan đến MASLD bao gồm:

Béo phì.

Bệnh tiểu đường loại 2 .

Huyết áp cao .

Rối loạn chuyển hóa lipid.

Buồng trứng đa nang

3. Triệu chứng của gan nhiễm mỡ

Gan nhiễm mỡ là bệnh âm thầm, ít hoặc không có triệu chứng. Nếu có triệu chứng, cơ thể có thể cảm thấy mệt mỏi hoặc khó chịu ở phía trên bên phải bụng.

4. Gan nhiễm mỡ được chẩn đoán như thế nào?

Vì gan nhiễm mỡ thường không có triệu chứng, nhân viên y tế có thể nhận thấy vấn đề. Khi nồng độ men gan cao khi xét nghiệm máu có thể là dấu hiệu cảnh báo cho thấy gan bị tổn thương.

Khi có nghi ngờ mắc gan nhiễm mỡ, bác sĩ có thể thực hiện:

• Tiền sử bệnh án bao gồm các câu hỏi về tình trạng bệnh, lượng rượu  và các loại thuốc đang dùng.
• Khám sức khỏe để kiểm tra các dấu hiệu viêm nhiễm, như gan to, hoặc các dấu hiệu xơ gan, như vàng da.
• Các thủ thuật chẩn đoán hình ảnh, bao gồm siêu âm, chụp CT (chụp cắt lớp vi tính) hoặc chụp cộng hưởng từ ( MRI ), để kiểm tra gan xem có dấu hiệu viêm và sẹo không. Bác sĩ có thể chỉ định siêu âm chuyên biệt gọi là FibroScan® để xác định lượng mỡ và mô sẹo trong gan.
• Sinh thiết gan (lấy mẫu mô) để xác định mức độ tiến triển của bệnh gan. Sinh thiết gan là cách duy nhất để phân biệt các loại viêm gan.

5. Các giai đoạn Gan nhiễm mỡ

Gan nhiễm mỡ thường tiến triển qua 4 giai đoạn, xảy ra khi tình trạng rối loạn kéo dài và không được kiểm soát:

• Gan nhiễm mỡ đơn thuần (Steatosis): Chỉ có mỡ tích tụ, chưa gây viêm. Thường không có triệu chứng và có thể đảo ngược nếu thay đổi lối sống.
• Viêm gan nhiễm mỡ (Steatohepatitis – NASH/ASH): Mỡ tích tụ gây ra phản ứng viêm và tổn thương tế bào gan. Đây là giai đoạn có thể dẫn đến xơ hóa.
• Xơ hóa gan (Fibrosis): Mô sẹo bắt đầu hình thành xung quanh các tế bào gan bị tổn thương.
• Xơ gan (Cirrhosis): Mức độ xơ hóa nghiêm trọng, gan mất khả năng hoạt động. Đây là biến chứng cuối cùng, không thể hồi phục.

Tóm lại: Gan nhiễm mỡ xảy ra khi cơ thể mất khả năng cân bằng chuyển hóa chất béo, thường là do thói quen ăn uống thừa năng lượng và lạm dụng rượu bia kéo dài.

*Tài liệu tham khảo

Fatty Liver

Fatty Liver Stages – Types, Symptoms, Causes, Treatment Options

Fatty liver

Fatty liver disease (MASLD)

---

XEM THÊM:

HAMOTOS – Giải pháp hỗ trợ hạ mỡ máu từ thiên nhiên

Nguyên nhân Cholesterol tăng cao trong máu